Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kole

POSTANOWIENIE

Dnia 12 lipca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Kole I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Konrad Łęgoszewski

Protokolant: sekr. sąd. Anna Ziółkowska

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2023 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku M. B., K. B.

przy udziale Z. M., D. G., Gminy K., Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad

o rozgraniczenie

postanawia

I.  Dokonać rozgraniczenia nieruchomości położonych w P. gm. K., oznaczonych numerami ewidencyjnymi:

- 439, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- 358/2, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- 358/1 i 359/1, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- 341/1, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...)

ustalając, że granica pomiędzy tymi nieruchomościami biegnie w linii prostej między punktami granicznymi B – C i dalej w linii prostej między punktami granicznymi C-A, według Wariantu nr 2 na mapie ustalenia granic nieruchomości – stanowiącej załącznik numer 1 do opinii uzupełniającej biegłego geodety mgr inż. P. J. z dnia 26 kwietnia 2023 r. (k. 257 akt sprawy).

II.  Nakazać pobrać na rzecz Skarbu Państwa od wnioskodawców M. B. i K. B. solidarnie kwotę 3.204,05 złote oraz od uczestniczek Z. M. i D. G. solidarnie kwotę 1.224,41 złote tytułem nieuiszczonych wydatków na opinię biegłego.

III.  Ustalić, że w pozostałym zakresie uczestnicy postępowania ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

K. Ł.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2021 roku wnioskodawcy M. B. i K. B. wnieśli do Wójta Gminy K. o rozgraniczenie nieruchomości położonej w P., w gminie K., oznaczonej numerem geodezyjnym działki (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta numer (...), stanowiącej ich własność, z nieruchomością oznaczoną numerem geodezyjnym działki (...), objętą księgą wieczystą (...), stanowiącą współwłasność Z. M. (w 3/4 części) i D. G. (w 1/4 części). Na mocy - ostatecznej z dniem 29 października 2021 roku - decyzji z dnia 6 października 2021 roku, wydanej w sprawie ROŚ-3.6830.2.2021, Wójt Gminy K. przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Kole, gdyż w toku postępowania administracyjnego nie doszło do zawarcia ugody i nie udało się ustalić przebiegu granic nieruchomości.

Na rozprawie w dniu 04 maja 2022 roku wnioskodawcy oraz uczestnicy postępowania: Z. M., D. G., Gmina K. oraz Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad zgodnie oświadczyli, że sporna jest granica pomiędzy działką wnioskodawców, a działką uczestniczek Z. M. i D. G., natomiast nie ma sporu co do granic z działkami numer (...) (należących do Skarbu Państwa – autostrada (...)) oraz co do granicy z działką numer (...) (należącą do Gminy K. – droga gminna).

Sąd ustalił, co następuje:

Od kwietnia 2015 roku wnioskodawcy M. B. i K. B. są – na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – właścicielami nieruchomości położonej w miejscowości P., w gminie K., w powiecie (...), w województwie (...), oznaczonej numerem ewidencyjnym działki (...), o powierzchni 1,6200 ha, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą (...). Nieruchomość ta stanowi grunty rolne zabudowane, grunty orne i łąki trwałe. Graniczy ona:

1)  z nieruchomością oznaczoną numerem geodezyjnym działki (...) o powierzchni 0,6900 ha, stanowiącą grunty rolne zabudowane, grunty orne i łąki trwałe, dla której prowadzona jest księga wieczysta numer (...), a której współwłaścicielami są uczestniczki postępowania: Z. M. (w 3/4 części) i D. G. (w 1/4 części),

2)  z nieruchomością oznaczoną numerami działek (...) (stanowiącą drogi - Autostrada (...)), stanowiącą własność Skarbu Państwa, będącą w trwałym zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w W., objętą księgą wieczystą (...)

3)  z nieruchomością oznaczoną numerem działki (...), stanowiącą własność Gminy K., dla której prowadzona jest księga wieczysta (...).

/dowód: akta sprawy ROŚ-3.6830.2.2021 – k. 3-141/

Na podwórzu, stanowiącym część działki numer (...), należącej do wnioskodawców, około 18 metrów od drogi gminnej, przy granicy z działką (...), znajduje się budynek gospodarczy. Kilkanaście metrów dalej, również przy granicy obu nieruchomości, lecz na działce (...) także znajduje się budynek gospodarczy. Pomiędzy podwórzami, w latach 90-tych ubiegłego wieku, posadowione było ogrodzenie drewniane, które biegło od drogi gminnej, w uznawanej przez właścicieli granicy działek, do budynku gospodarczego na działce numer (...), choć płot nie dochodził bezpośrednio do budynku i istniało przejście między sąsiednimi nieruchomościami. Dalej funkcję ogrodzenia pełniła ściana budynku na działce numer (...). Taki przebieg płotu między nieruchomościami rodzina M. uzgodniła z ówczesnym właścicielem działki numer (...) – sąsiadem K.. Dalej płot biegł w uznawanej granicy do budynku gospodarczego posadowionego na działce (...) i dalej w uznawanej granicy do wysokości budynku gospodarczego M.. W miejscu zakończenia płotu zamontowano bramę, zamykającą podwórko M. od strony pola uprawnego. Płot na odcinku od budynku na działce (...) do bramy został wybudowany w pierwszej połowie lat 90-tych z płyt betonowych. Pomiędzy właścicielami sąsiadujących ze sobą nieruchomości nie było wówczas sporu co do przebiegu granic. Konflikty w tym zakresie nie istniały również po śmierci K. i przejęciu nieruchomości przez jego spadkobierczynię o nazwisku K.. W 2015 roku nieruchomość, stanowiąca działkę (...), została nabyta przez wnioskodawców – M. i K. małżonków B., którzy przystąpili do rozbudowy znajdującego się na niej domu. Podczas zbierania niezbędnej do załatwienia formalności dokumentacji wnioskodawcy stwierdzili, że przebieg granicy między należącą do nich nieruchomością, a nieruchomością uczestniczek postępowania Z. M. i D. G., nie jest jasny. W tym czasie rodzina M. dokonała wymiany istniejącego wcześniej płotu drewnianego na płot betonowy na odcinku od drogi gminnej do budynku gospodarczego wnioskodawców, nie zmieniając jednak jego położenia. Za ogrodzonymi podwórzami znajdują się grunty rolne, które biegną aż do autostrady. Przed kilkudziesięcioma laty wzdłuż granicy zostały posadowione trzy wierzby. Pierwsza wierzba od strony drogi gminnej była posadzona przez K., a dwie kolejne przez ojca uczestniczki Z. M.. Obecnie średnice pni tych drzew są na tyle duża, że przez wszystkie przebiega granica rozgraniczanych nieruchomości.

/dowód: dokumentacja zdjęciowa – k. 226-229, 278, zeznania wnioskodawczyni M. B. – k. 279, zeznania wnioskodawcy K. B. – k. 279-80, zeznania uczestniczki D. G. – k. 280, zeznania uczestniczki Z. M. – k. 280/

W celu ustalenia przebiegu spornej granicy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego w zakresie geodezji mgr inż. P. J., który wykonał pomiar niezbędnych szczegółów terenowych mających znaczenie w procesie ustalenia przebiegu granicy pomiędzy działką (...), a działką (...). Pomierzono ogrodzenia przy spornej granicy oraz budynki gospodarcze. Biegły odszukał i pomierzył istniejący, ustabilizowany punkt graniczny w południowo-zachodniej części granic działek (...), obręb P., od strony działek (...) (autostrada (...)). Ostatecznie, na podstawie akt sprawy i oględzin nieruchomości, biegły dokonał ustalenia przebiegu granic pomiędzy działkami (...).

Ustalona w opinii głównej („wariant 1”) granica przebiega między punktami A, B i została oznaczona na mapie kolorem czerwonym. Punkt A to odszukany punkt graniczny, którego prawidłowość położenia wykazano w czasie oględzin na gruncie. Punkt B od strony drogi gminnej został ustalony w ramach opinii. Ustalona w wariancie 1 granica to prosta między punktami A i B. W. punktu A i B w układzie współrzędnych prostokątnych płaskich 2000, strefa 6, przedstawiają się następująco:

a)  punkt A – X: (...).32, Y: (...).74,

b)  punkt B – X: (...).06, Y: (...).22.

W ocenie biegłego zasadne i prawidłowe jest ustalenie punktu B jako punktu granicznego ustalanej granicy, gdyż - zgodnie z danymi ewidencji gruntów i budynków -wszystkie granice na analizowanym obszarze stanowią linie proste, nie ma na nich załamań, a więc również omawiana granica powinna stanowić prostą bez dodatkowych załamań. W trakcie oględzin pomierzono na nowo budynki gospodarcze. Budynek gospodarczy na działce (...) jest położony w granicy. Pomierzone szczegóły zostały naniesione na mapę ustalenia granicy nieruchomości. Do celów dokładnego zobrazowania przebiegu ustalanej granicy w obrębie podwórza sporządzono załącznik nr 3 do opinii (Mapa ustalanej granicy w obrębie podwórza w skali 1:200). Wierzby nr 1, nr 2 i nr 3, znajdujące się za podwórzami i pomierzone w trakcie oględzin, naniesiono na mapę stanowiącą załącznik nr 2 do opinii. Średnica każdej z wierzb jest na tyle duża, że wszystkie wierzby dotykają spornej granicy.

/dowód: opinia sporządzona przez biegłego sądowego w zakresie geodezji mgr inż. P. J. – k. 193-210/

Przedmiotowa opinia została zakwestionowana przez uczestniczkę D. G. w zakresie przedstawienia przez biegłego jedynej wersji przebiegu granicy, nie uwzględniającej kryterium ostatniego spokojnego stanu posiadania. W odpowiedzi na zgłoszone zastrzeżenia, zgodnie ze zleceniem Sądu, biegły sporządził pisemną opinię uzupełniającą, w której podtrzymał wariant wskazany w opinii głównej jako najlepszy sposób rozgraniczenia, lecz również opracował wariant nr 2 i nr 3.

Zgodnie z wariantem nr 2 przebieg granicy to łamana – wskazanych na mapie – punktów A-C-B. Biegły wskazał przy tym, że zgodnie z danymi ewidencji gruntów i budynków wszystkie granice na analizowanym obszarze stanowią linie proste, nie ma na nich załamań. Dodanie punktu C (narożnik ogrodzenia – pikieta 133) stanowi w jego ocenie załamanie granicy.

Zgodnie z wariantem nr 3 przebieg granicy to łamana punktów A-D-B. Zgodnie z danymi ewidencji gruntów i budynków wszystkie granice na analizowanym obszarze stanowią linie proste, nie ma na nich załamań. Dodanie punktu (...) (pikieta 136) – w ocenie biegłego – również stanowi załamanie granicy.

/dowód: opinia uzupełniająca – k. 250-258/

W ocenie Sądu biegły co do zasady udzielił jasnych, logicznych i wyczerpujących odpowiedzi dotyczących rozgraniczenia nieruchomości. Opinia została sporządzona w sposób szczegółowy, a zaprezentowane w niej ustalenia zostały poparte analizą materiału dowodowego. Biegły kategorycznie opowiadał się przy tym za wariantem przebiegu granicy wskazanym w opinii głównej, wskazując, że warianty numer 2 i 3, opracowane zgodnie z twierdzeniami wnioskodawców i uczestniczek postępowania, nie odzwierciedlają prawidłowego przebiegu granicy. Tej argumentacji Sąd jednak nie podzielił, z przyczyn wskazanych w dalszej części uzasadnienia, uznając za właściwy wariant 2 złożonej przez biegłego opinii.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania wnioskodawców M. B. i K. B., z których wynika, że wnioskodawcy nabyli nieruchomość, o rozgraniczenie której wnoszą, w 2015 roku. Podczas gromadzenia dokumentacji niezbędnej do rozbudowy domu, zorientowali się, że przebieg granic jest niejasny. Gdy zakupili nieruchomość był już na niej posadowiony płot w takim kształcie, jak jest obecnie, choć na odcinku od drogi gminnej do pierwszego budynku był on przebudowywany przez zmarłego męża uczestniczki Z. M., który postawił w miejsce dotychczasowego starego płotu drewnianego, płot betonowy.

Za wiarygodne co do zasady Sąd uznał również zeznania uczestniczek Z. M., i D. G.. Z. M. potwierdziła, że kilka lat temu został wyburzony budynek z przodu działki (...) i wówczas dokonano przebudowy starego płotu drewnianego na płot betonowy. Nowy płot betonowy został posadowiony w tym samym miejscu, co wcześniej istniejący płot drewniany. Ogrodzenie pomiędzy działkami (...) zostało postawione kilkadziesiąt lat temu. Płoty nie zmieniły miejsca położenia. Za życia poprzednich właścicieli nieruchomości 439 nie istniały spory dotyczące granic. Nieruchomość 439 była w takim kształcie, odkąd Z. M. pamięta, a mieszka tam od urodzenia. Nie wybudowano płotu wzdłuż budynku gospodarczego w porozumieniu z byłym właścicielem (K.), jako iż mur stanowi barierę uniemożliwiającą przejście. Płot postawiono po skosie do muru, żeby nie stał pod okapem. Uczestniczka D. G. potwierdziła okoliczności wskazane przez Z. M., wskazując jednocześnie, że granica między nieruchomościami się nie zmieniała ani za życia poprzednich właścicieli K. i K. ani później. Tego stwierdzenia mającego istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia nie zakwestionował pozostały materiał dowodowy, w szczególności zeznania wnioskodawców.

Za niewiarygodne Sąd uznał jedynie twierdzenia uczestniczek, że uległ przesunięciu punkt graniczny między nieruchomościami stron od strony autostrady – wyznaczony przez biegłego punkt A (na granicy działek (...) z autostradą – działkami (...)). Nie ma bowiem żadnej wątpliwości, biorąc pozostały zebrany materiał dowodowy, że punkt ten uległ przesunięciu, co wprost udokumentował biegły w opinii.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania, a stanowiące dowody zgodnie z art. 243 ² k.p.c. Ich autentyczność, moc dowodowa oraz prawdziwość stwierdzonych w nich faktów nie budziły wątpliwości, nie były również kwestionowane przez strony. Nie pozwoliły one jednak na geodezyjne ustalenie stanu prawnego spornych granic nieruchomości.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 153 k.c. jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między zainteresowanymi, sąd ustali granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności; może przy tym przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę pieniężną.

Wymienione w art. 153 k.c. trzy kryteria rozgraniczenia (stan prawny, ostatni stan spokojnego posiadania, wszelkie okoliczności) ułożone zostały według pewnej hierarchii – każde z nich ma pierwszeństwo przed następnym. Dopóki możliwe jest ustalenie stanu pranego granic, nie można posłużyć się kolejnymi kryteriami. W przypadku niemożności ustalenia stanu prawnego, należy dokonać rozgraniczenia według ostatniego stanu spokojnego posiadania, a dopiero wtedy, gdy nie da się przeprowadzić rozgraniczenia według dwóch powyższych przesłanek, możliwe jest uwzględnienie „wszelkich okoliczności”.

Rozgraniczenia według kryterium stanu prawnego dokonuje się w oparciu o plany i dokumenty (m. in. odpisy z ksiąg wieczystych, wypisy aktów notarialnych, orzeczenia sądu, ugody sądowe, ostateczne decyzje administracyjne, dokumenty geodezyjne, w tym np. szkice graniczne lub mapy i plany obejmujące granice), a pomocniczo również według znaków i śladów granicznych. Przez stan prawny, według którego ustala się przebieg granicy, należy rozumieć także zasiedzenie przygranicznych pasów ziemi (zob. postanowienie SN z 26 kwietnia 1967 r., sygn. III CR 424/66). Nabycie własności przygranicznego pasa ziemi na skutek zasiedzenia następuje bowiem z mocy prawa (ex lege); stan ten powinien być więc brany pod uwagę jako przesłanka rozstrzygnięcia w sprawie o rozgraniczenie (zob. postanowienie SN z 23 marca 2016 roku, sygn. III CSK 126/15).

Z kolei pod pojęciem „stanu spokojnego posiadania” rozumieć należy taki stan, który co prawda nie pozwala na stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie, jednak trwa zbyt długo, by pozbawienie dotychczasowego posiadacza posiadania pasa ziemi przez ustalenie granicy „z uwzględnieniem wszelkich okoliczności” dało się pogodzić z zasadami współżycia społecznego (N. B., Rozgraniczenie gruntów..., s. 524–525, postanowienie SN z 6 maja 1974 roku, sygn. III CRN 81/74).

Brak możliwości zastosowania kryterium stanu prawnego oraz ostatniego stanu spokojnego posiadania determinuje dokonanie rozgraniczenia przy uwzględnieniu „wszelkich okoliczności”, które to pojęcie obejmuje przede wszystkim interesy właścicieli rozgraniczanych gruntów, zasady współżycia społecznego oraz społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości. Kryterium to powinno uwzględniać również właściwości fizyczne rozgraniczanych gruntów w taki sposób, by granica między nimi była dopasowana do zastanych warunków i nie rodziła w przyszłości sporów co do jej lokalizacji (por. Magdalena Habdas [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe (art. 126-352) pod red. M. rasa, M. Habdas, opubl. WKP 2018).

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie przebiegu granic nieruchomości położonych w P., oznaczonej numerami działek: 439 (objętej księgą wieczystą (...), stanowiącej własność wnioskodawców), 358/2 (objętej księgą wieczystą numer (...), stanowiącej własność uczestniczek Z. M. i D. G.), 358/1 i 359/1 (objętych księgą wieczystą numer (...), stanowiących własność Skarbu Państwa i będącej autostradą) oraz 341/1 (objętej księgą wieczystą numer (...), stanowiącej własność Gminy K. i będącej drogą gminną). W istocie jednak sporna była wyłącznie granica pomiędzy nieruchomościami oznaczonymi numerami działek (...), biegnąca od autostrady do drogi gminnej (działki (...)).

W niniejszej sprawie – tak jak w innych sprawach o rozgraniczenie – do wykonania czynności eksperckich powołano biegłego geodetę, którego opinia stanowi istotny składnik orzeczenia. Ostatecznie biegły opracował trzy warianty możliwego przebiegu granicy. W każdym z nich tożsamy i bezsporny był punkt oznaczony na mapie przez biegłego jako A (na granicy działek (...) z Autostradą – działkami (...)), który został ustalony w oparciu o istniejący stan prawny – odszukany przez biegłego punkt graniczny, którego prawidłowość położenia wykazano w czasie oględzin na gruncie. Na gruncie niniejszej sprawy nie można było zgodzić się z biegłym, który twierdził - w pierwotnej wersji sporządzonej na potrzeby postępowania opinii (wariant I) - że granice powinny przebiegać według naniesionej na mapie linii prostej. Byłoby to bowiem sprzeczne ze stanem prawnym, ewentualnie z ostatnim stanem spokojnego posiadania (przy uznaniu, że stanu prawnego nie można ustalić). Przede wszystkim należy zauważyć, że podwórka wnioskodawców i uczestników postępowania są odgrodzone istniejącym obecnie płotem betonowym. Ze zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie wynika, że płot betonowy na odcinku od budynku gospodarczego wnioskodawców aż do bramy uczestniczek został posadowiony ponad 30 lat temu, a od strony drogi gminnej płot betonowy został wybudowany przez kilkoma laty w miejscu wcześniejszego płotu drewnianego o taki samym przebiegu. Okoliczności tych wnioskodawcy nie mogli w istocie zakwestionować, skoro nabyli nieruchomość dopiero w 2015 r. Reasumując granica między nieruchomościami na odcinku od drogi gminnej aż do tylnej bramy posadowionej na gruncie Z. M. i D. G. przebiega więc w tym samym kształcie od wielu lat (ponad trzydziestu). W tym stanie rzeczy należało mieć na uwadze zasiedzenie przygranicznego pasa gruntu przez uczestniczki postępowania. Stan prawny powinien więc zostać ustalony w oparciu o art. 172 k.c., zgodnie z którym posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (§ 1). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze (§ 2). Jak już bowiem zasygnalizowano na wstępie niniejszych rozważań, a co wynika z ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego, stan prawny wyznaczający przebieg granic może wynikać także z zasiedzenia przygranicznych pasów gruntu (por. uzasadnienia postanowień wydanych w sprawach III CR 424/66 i III CSK 126/15, powołanych na wstępie niniejszych rozważań, jak również wyrok SN z dn. 20.08.1973 r., sygn. akt III CRN 186/73). Przez „przygraniczny pas gruntu” należy przy tym rozumieć (zazwyczaj wąskie) pasmo ziemi przylegające do geodezyjnej - katastralnej lub ewidencyjnej - granicy nieruchomości, posiadane przez właściciela nieruchomości sąsiedniej z naruszeniem tej granicy w sposób prowadzący do nabycia własności tego pasma przez zasiedzenie ( art. 172 i nast. k.c.) i swoistego przyłączenia go do tej nieruchomości. W praktyce często pasmo to bywa wyraźnie oznaczone na gruncie widocznymi znakami, np. ogrodzeniem, naturalnym ukształtowaniem terenu, uprawami, zabudowaniami itp. W sprawie o rozgraniczenie nieruchomości sąd - ustalając stan prawny granic – zasiedzenie przygranicznych pasów gruntu powinien uwzględnić z urzędu, a więc nawet jeżeli uczestnicy (tj. właściciele nieruchomości sąsiednich) nie złożyli stosownego wniosku. Sąd bierze przy tym pod uwagę stan, który wynika z dowodów powołanych przez uczestników, a w wypadkach wyjątkowych - przeprowadzonych także z urzędu. Elementem materiału dowodowego mogą być również dowody zebrane w postępowaniu rozgraniczeniowym toczącym się przed organem administracyjnym (por. postanowienie SN z dn. 26.07.2017 r., sygn. III CSK 279/16). W tym stanie rzeczy, po dogłębnej analizie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd doszedł do przekonania, że właściwe jest ustalenie granicy zgodnie z wariantem 2 opinii sporządzonej przez biegłego (tj. biegnącej w linii prostej między punktami granicznymi B – C i dalej w linii prostej między punktami granicznymi C-A). Granica w takim kształcie jest bowiem zgodna ze stanem prawnym, będącym konsekwencją zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu, wyraźnie oznaczonego istniejącym od kilkudziesięciu lat ogrodzeniem.

Jeśli natomiast przyjmie się założenie, że nie doszło do zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu to przyjęcie przebiegu granicy według wariantu 2 jest to zgodne z ostatnim stanem spokojnego posiadania. W toku postępowania nie wykazano, aby poprzedni właściciele nieruchomości wnioskodawców kiedykolwiek podnosili wobec rodziny M. wprost zarzuty związane z posadowionym przez nich płotem i narożnikiem bramy. Za kwestionowanie granicy w realiach sprawy nie można uznać również podnoszonych przez wnioskodawców jedynie wątpliwości co do właściwego przebiegu granicy. Naniesiony przez biegłego na mapę punkt (...) stanowi narożnik przy słupku betonowym od strony gminnej. Dalej granica biegnie do słupka przy tylnej bramie uczestniczek i dalej w linii prostej aż do punktu A znajdującego się przy autostradzie. Granica lekko się załamuje w punkcie C. Co istotne niezależnie od przyjętego wariantu przez wszystkie trzy wierzby przebiega granica, co potwierdza, że każde drzewo kilkadziesiąt lat temu było sadzone w bezpośrednim ówczesnej granicy. Wariant 3 opinii, ustalony według twierdzeń wnioskodawców, opiera się przy założeniu, że granica przebiega przez wskazany arbitralnie przez wnioskodawców punkt D (na nieruchomości uczestniczek) przy przesunięciu wyznaczonego punktu B. Sąd nie znalazł jednak żadnych przesłanek uzasadniających przebieg granicy przez ten punkt poza twierdzeniami wnioskodawców. W konsekwencji ten wariant opinii również nie mógł zostać uwzględniony.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł, punkcie I sentencji postanowienia, dokonał rozgraniczenia nieruchomości położonych w P., w gminie K., oznaczonych numerami ewidencyjnymi:

- 439, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- 358/2, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- 358/1 i 359/1, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- 341/1, dla której Sąd Rejonowy w Kole prowadzi księgę wieczystą numer (...),

ustalając, że granica pomiędzy tymi nieruchomościami biegnie w linii prostej między punktami granicznymi B – C i dalej w linii prostej między punktami granicznymi C-A, według wariantu nr 2 na mapie ustalenia granic nieruchomości, stanowiącej załącznik numer 1 do opinii uzupełniającej biegłego geodety mgr inż. P. J. z dnia 26 kwietnia 2023 roku (k. 257 akt sprawy).

Orzekając o kosztach postępowania Sąd miał na uwadze brzmienie art. 152 k.c., zgodnie z którym właściciele gruntów sąsiadujących obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych; koszty rozgraniczenia oraz koszty urządzenia i utrzymywania stałych znaków granicznych ponoszą po połowie. Tym samym zasadne było obciążenie kosztami rozgraniczenia (w postaci wynagrodzenia biegłego za sporządzenie opinii w niniejszej sprawie) właścicieli nieruchomości, których granice były sporne i w istocie których postępowanie dotyczyło (tj. działek (...)). Wynagrodzenie biegłego za sporządzenie opinii wyniosło w sumie 7.408,10 zł (tj. 4.959,27 zł za sporządzenie opinii głównej – k. 211, 2.448,83 zł za sporządzenie opinii uzupełniającej – k. 259). Wnioskodawców i uczestniczki postępowania D. G. i Z. M. należało więc obciążyć wskazanymi wydatkami po połowie. W toku postępowania wnioskodawcy uiścili zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 500 zł, natomiast uczestniczka postępowania D. G. – w łącznej wysokości 2.479,64 zł (tj. 500 zł + 1.979,64 zł). Wobec tego, w punkcie II postanowienia, nakazano pobrać na rzecz Skarbu Państwa: od wnioskodawców M. B. i K. B. solidarnie kwotę 3.204,05 zł (tj. 7.408,10 zł x ½ - 500 zł = 3.704,05 zł – 500 zł = 3.204,05 zł) oraz od uczestniczek Z. M. i D. G. solidarnie kwotę 1.224,41 zł (tj. 7.408,10 zł x ½ - 2.479,64 zł = 3.704,05 zł - 2.479,64 zł = 1.224,41 zł) tytułem nieuiszczonych wydatków na opinię biegłego.

W pozostałym zakresie – na podstawie 520 § 1 k.p.c. – ustalono, że uczestnicy postępowania ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie (punkt III sentencji).

K. Ł.