III RC 160/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Kole z 2024-10-31
Sygnatura akt III RC 160/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 października 2024 roku
Sąd Rejonowy w Kole Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Pietruszka
po rozpoznaniu w dniu 31 października 2024 roku w K.
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa małoletniej S. Z. działającej przez matkę M. S.
przeciwko M. Z.
o podwyższenie alimentów
-
I. Podwyższa alimenty od pozwanego M. Z. na rzecz małoletniej córki S. Z. za okres od 7 czerwca 2023 roku do 31 sierpnia 2024 roku do kwoty po 1.400,00 zł (jeden tysiąc czterysta złotych) miesięcznie a poczynając od dnia 1 września 2024 roku do kwoty po 1.600,00 zł (jeden tysiąc sześćset złotych) miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniej M. S. do dnia 10 – go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w terminie płatności, i to w miejsce alimentów ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w K.z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie sygnatura akt III RC 133/14
II. Oddala powództwo w pozostałym zakresie
III. Nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w K.kwotę 540,00 zł tytułem częściowego zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych
IV. Koszty z tytułu zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi
V. Wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
S ę d z i a
Agnieszka Pietruszka
Sygnatura akt III RC 160/23
UZASADNIENIE
Działająca w imieniu małoletniej córki S. Z. – jej matka M. S. - wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego M. Z. na rzecz córki do kwoty 2.500 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1.11.2022 r. w miejsce alimentów ustalonych w ugodzie z dnia 18.11.2014 r. W uzasadnieniu podniosła, iż do potrzeb małoletniej powódki zaliczają się: korepetycje z języka angielskiego – 200 zł miesięcznie (4 x 50 zł); z języka niemieckiego - 200 zł miesięcznie (4 x 50 zł); z języka japońskiego – 260 zł miesięcznie (4 x 65 zł); książki - 100 - 200 zł; kosmetyczka - 160 zł; kosmetyki - 150 zł; odzież i obuwie - 200-400 zł; rozrywka, kino - 100 - 200 zł; wydatki szkolne, w tym: obiady szkolne - 230 zł; opłaty szkolne - 150 zł rocznie; wycieczki szkolne – 1.500 zł rocznie; witaminy i suplementy - 100 zł; wizyty lekarskie profilaktyczne - 100 - 200 zł; żywność - około 1.000 zł; środki chemiczne i higieniczne - 100 zł; telefon i Internet - 150 zł. Od ugody ustalającej alimenty minęło 8,5 roku, w związku z czym obecna kwota alimentów od dawna nie odzwierciedla usprawiedliwionych potrzeb małoletniej (np. w 2014 r. powódka nie uczęszczała na korepetycje). Małoletnia S. wiąże swoją przyszłość z japonistyką i zamierza podjąć naukę w szkole średniej o tym profilu. Same korepetycje językowe wyczerpują w skali miesiąca kwotę alimentów przyznanych w 2014 r. Ponadto, pozwany zerwał wszelkie kontakty z córką. Nie interesuje się jej rozwojem, zdrowiem czy postępami w nauce. Cały ciężar związany z wychowaniem i utrzymaniem dziecka spoczywa na matce. Matka małoletniej ma jeszcze troje dzieci z innych związków: K., M. i Z.. Od marca 2020 r. prowadzi własną działalność gospodarczą pod firmą Firma Handlowa (...). Jak wynika z rozliczenia PIT za rok 2022, średniomiesięczne dochody z działalności wynoszą 1.878,20 zł. Pobiera także świadczenia 500+ w łącznej kwocie 2.000 zł. Na K. otrzymuje alimenty w kwocie 500 zł oraz 5.000 zł miesięcznie od ojca M. i Z., na których od czerwca 2023 r. będzie otrzymywała świadczenia z F. w kwocie około 1.000 zł miesięcznie. M. S. zamieszkuje wraz z dziećmi w domu swojej matki T. L.. Jest właścicielką gruntów rolnych o powierzchni 1,26 ha oraz współwłaścicielką w 3/32 gruntów rolnych o powierzchni 7,44 ha. W związku z utrzymaniem nieruchomości ponosi wydatki: prąd - 400-600 zł; śmieci - 204 zł; gaz - 120 zł; ogrzewanie - 500 zł (6.000 zł na rok). Pozostałe regularne wydatki obejmują : utrzymanie samochodu - 200 zł; paliwo – 700 -750 zł; telefony i internet - około 200 zł; kredyt na budowę domu - rata 972,12 zł; kredyt obrotowy- rata 790,79 zł. M. Z. co najmniej od 2005 r. zamieszkuje w Niemczech i tam pracuje, przy czym matka powódki nie posiada wiedzy jakie są jego zarobki. Wiadomo jej natomiast, iż pozwany posiada doświadczenie związane z branżą budowlaną i takie zatrudnienie podejmował w 2014 r. Z doświadczenia życiowego wiadomo, że praca za granicą wiąże się z zarobkami, o wiele wyższymi niż praca w Polsce.
Pozwany – M. Z. wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc, iż utrzymuje się z zasiłku w kwocie około 400 euro, gdyż w czasie pandemii stracił pracę i ma trudności z jej znalezieniem. M. Z. wskazał także, iż łoży na swoje drugie dziecko kwotę 1.000 zł. Pozwany zakwestionował wysokość kosztów utrzymania powódki, albowiem nie zostało wykazane, aby córka generowało wydatki na kwotę 5.000 zł miesięcznie. Poza tym, wniesione powództwo nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż nie zostało niczym poparte, a obowiązek utrzymania i wychowania małoletnich ciąży na obojgu rodzicach.
Na rozprawie w dniu 2.07.2024 r. pozwany uznał żądanie pozwu do kwoty 1.200 zł miesięcznie.
Sąd ustalił co następuje :
Na mocy ugody z dnia 18.11.2014 r. zawartej przed Sądem Rejonowym w K., M. Z. zobowiązał się płacić alimenty na rzecz małoletniej córki S. Z. za okres od dnia 1.05.2014 r. do 30.11.2014 r. w kwocie po 650 zł miesięcznie, a poczynając od dnia 1.12.2014 r. w kwocie po 700 zł miesięcznie, w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Rejonowego w K.z dnia 28.06.2013 r. (dowód: wypis z protokołu rozprawy z dnia 18.11.2014 r. akta III RC 133/14 k.11; odpis postanowienia Sądu Rejonowego w K.z dnia 18.11.2014 r. k.12; akta III RC 133/14 Sądu Rejonowego w K.)
W chwili zawarcia ugody małoletnia S. uczęszczała do przedszkola, za które odpłatność wynosiła około 270 zł. Małoletnia nie chorowała. Korzystała z zajęć logopedycznych, a godzina zajęć kosztowała 40 zł. W związku z wadą zgryzu wymagała konsultacji ortodontycznej, której koszt wyniósł 80 zł. Małoletnia w listopadzie 2014 r. odbyła również wizytę u okulisty, która kosztowała 80 zł oraz miała wykonane lakowanie zębów, co kosztowało 200 zł.
(dowód: akta III RC 133/14 Sądu Rejonowego w K.)
Małoletnia wraz z matką M. S. oraz 3 – letnią przyrodnią siostrą K. mieszkała u babci T. L., która prowadziła gospodarstwo rolne. M. S. prowadziła wspólne gospodarstwo domowe ze swoją matką, nadto opłacała rachunki za energię i gaz oraz kupowała artykuły spożywcze, na co przeznaczała miesięcznie około 450 zł. Małoletnia K. także chodziła do przedszkola. Miała przyznane alimenty w kwocie 400 zł miesięcznie.
M. S. od stycznia 2014 r. otrzymywała zasiłek dla bezrobotnych, a od maja została zatrudniona na czas określony jako kelner-recepcjonista. Jej wynagrodzenie wyniosło : w lipcu – 1.797,12 zł brutto (1.318,16 zł netto); w sierpniu – 1.797,60 zł brutto (1.318,55 zł netto); we wrześniu – 1.741,12 zł brutto (1.279,19 zł netto). Z uwagi na zmianowy systemem czasu pracy (w układzie 12/24), w opiece nad córkami korzystała z usług opiekunki, co w skali miesiąca stanowiło koszt rzędu 200 – 300 zł. Na dojazdy do pracy przeznaczała 200 zł miesięcznie. M. S. nie posiadała majątku.
(dowód: akta III RC 133/14 Sądu Rejonowego w K.)
M. Z. pracował na terenie Niemiec, jako pomocnik w firmie z branży hydraulicznej. W lipcu 2014 r. otrzymał wynagrodzenie w kwocie 1.111,63 euro netto. Najwyższe uzyskane przez niego wynagrodzenie wyniosło 1.400 euro. Pozwany dojeżdżał do pracy, pokonując dziennie 140 km w obie strony. Jeździł z kolegami albo korzystał z samochodu służbowego. Wiązało się z to wydatkami w wysokości około 150 euro miesięcznie.
(dowód: akta III RC 133/14 Sądu Rejonowego w K.)
M. Z. pozostawał w związku małżeńskim z A. Z., która była w siódmym miesiącu ciąży. Wraz z żoną zamieszkiwali w wynajmowanym mieszkaniu, za które czynsz wynosił 600 euro miesięcznie. Poza tym ponosił opłatę za media w kwocie 200 euro rocznie. A. Z. nie pracowała i nie posiadała prawa do zasiłku. Była ubezpieczona przez pracodawcę pozwanego.
(dowód: akta III RC 133/14 Sądu Rejonowego w K.)
Aktualnie małoletnia S. uczęszcza do I–ej klasy Liceum Ogólnokształcącego w K.. W związku z rozpoczęciem nowego roku szkolnego kupiła dla siebie podręczniki. Matka małoletniej opłaciła składki na ubezpieczenie, komitet rodzicielskie, które wyniosły po 100 zł.
Do końca maja br. S. korzystała raz w tygodniu z korepetycji z języka angielskiego i niemieckiego, a odpłatność za godzinę zajęć z wynosiła 50 zł. Na koniec roku szkolnego otrzymała z tych przedmiotów oceny bardzo dobre. Małoletnia interesuje się kulturą Japonii. Od około 1,5 roku zaczęła uczyć się języka japońskiego, przy czym zajęcia odbywały się online. Początkowo miały miejsce raz w tygodniu, zaś od momentu kiedy odszedł język angielski, zajęcia były dwa razy w tygodniu. M. S. ponosiła odpłatność za te zajęcia w kwocie 80 zł za godzinę, a wcześniej 65 zł. Wzrost stawki był podyktowany przejściem małoletniej na poziom szkoły średniej. Z uwagi na zainteresowanie Japonią, powódka kupuje książki o tej tematyce, przygotowuje posiłki kuchni japońskiej, co wymaga kupowania odpowiednich artykułów spożywczych. Z uwagi na swoje zainteresowania S. chciała kontynuować naukę w liceum w P., w którym jest też przewidziana nauka języka japońskiego, ale z powodu zbyt wysokich kosztów, zmieniała plany decydując, iż będzie uczyć się w K.. W konsekwencji będzie kontynuowała naukę języka japońskiego on-line w szkole językowej. Tydzień zajęć kosztuje 110 zł.
Gdy powódka uczęszczała do klasy VIII, matka małoletniej uregulowała należność za ubezpieczenie i komitet rodzicielski w kwocie po 50 zł. Dodatkowo składki klasowe wynosiły 10 zł miesięcznie. Powódka wzięła także udział w balu ósmoklasisty, na który składka wynosiła 290 zł. Strój na bal kosztował 120 zł. Małoletnia brała także udział w trzech wycieczkach szkolnych, a odpłatność za każdą z nich wynosiła około 100 zł. S. jadła w szkole obiady. Stawka obiadowa wynosiła 18 zł, ale małoletnia nie jadła obiadów codziennie. Do szkoły dojeżdżała autobusem szkolnym.
S. Z. znajduje się pod kontrolą trychologa ponieważ w ubiegłym roku stwierdzono u niej zapalenie skóry głowy. Od października 2023 r. raz w miesiącu ma wykonywane tzw. jonizowanie. Koszt wizyty wynosi 180 zł, zaś z zabiegiem 210 zł. Nadto, małoletnia musi używać specjalnych kosmetyków. W związku z tym, że ma cerę trądzikową korzysta również z zabiegów oczyszczania twarzy.
Powódka z uwagi na bolesne miesiączki zgłosiła się z matką do ginekologa. Rozpoznano u niej endometriozę i od cztery miesięcy przyjmuje leki hormonalne, które kosztują 58 zł miesięcznie. Wizyty kontrolne, które odbywają się w ramach ubezpieczenia, realizuje z częstotliwością co trzy miesiące.
(dowód: wydruki przelewów z rachunku bankowego k.22-25; zaświadczenie lekarskie z dnia 17.04.2024 r. k.97; kopie paragonów fiskalnych k.98 i k.122-123, oświadczenie z dnia 17.04.2024 r. k.99; zaświadczenie ze szkoły z dnia 31.07.2024 r. k.106; zeznania matki powódki k.100-101)
M. S. wraz z dziećmi nadal zamieszkuje u swojej matki. Przyrodnia siostra powódki- K. ma obecnie 13 lat i otrzymuje alimenty w kwocie 500 zł. Matka powódki z drugiego małżeństwa ma jeszcze dwoje młodszych dzieci: 7 – letniego M. i 5 – letnią S., na które od lipca br. otrzymuje alimenty w kwocie po 470 euro (we wcześniejszym okresie otrzymywała kwotę 5 tys. zł tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny). Nadto, na wszystkie dzieci pobiera świadczenie wychowawcze, które od stycznia br. wynosi 800 zł na każdego z małoletnich, a do końca ubiegłego roku wynosiło po 500 zł. Na najmłodsze dzieci dodatkowo dostaje 100 euro z tytułu świadczenia kindergeld. Nie pobiera zasiłków rodzinnych. Drugie małżeństwo M. S. również zostało rozwiązane przez rozwód.
M. S. razem z dziećmi prowadzi wspólne gospodarstwo domowe ze swoją matką, która ponosi opłaty za wodę, internet i telewizję, zaś ona reguluje pozostałe koszty utrzymania domu. Za energię elektryczną płaci około 600 zł na dwa miesiące, za odpady 1.200 zł rocznie, a także kupuje butlę gazu, co kosztuje 120 zł miesięcznie. Na zakupu opału wydatkuje około 6.000 zł rocznie.
M. S. od 2020 r. prowadzi własną działalność gospodarczą pod firmą Firma Handlowa (...), w ramach której w listopadzie 2022 r. otworzyła sklep stacjonarny w K.. Prowadzi go samodzielnie. Za wynajem lokalu płaci 800 zł. W 2022 r. z prowadzonej działalności osiągnęła przychód w kwocie 205.252,99 zł, zaś dochód wyniósł 27.628,90 zł. Do pracy dojeżdża samochodem. W związku z prowadzeniem działalności ma opóźnienia w regulowaniu zobowiązań względem ZUS – u i urzędu skarbowego. Korzysta z kredytu obrotowego na firmę, którego raty wynoszą 680 zł.
M. S. jest właścicielką gruntów rolnych o powierzchni 1,26 ha fizycznych, tj. 0,5560 ha przeliczeniowych, a nadto jest współwłaścicielką w 3/32 części gruntów rolnych o powierzchni całkowitej 7,44 ha fizycznych, tj. 1,7750 ha przeliczeniowych, położonych na terenie gminy K.. Matka powódki buduje dom na nieruchomości znajdującej się na przeciwko domu swojej matki. Budynek jest w stanie surowym, zamkniętym. Co pewien czas odnawia kredyt na budowę, przy czym obecnie zadłużenie z tego tytułu wynosi około 21 tys. zł, zaś raty wynoszą 980 zł. Zobowiązanie będzie spłacane jeszcze przez okres około dwóch lat.
(dowód: zaświadczenie z dnia 26.04.2023 r. k.10; zeznanie PIT-36 za 2022 r. k.13-21; zeznania matki powódki k.100-101, nadto okoliczności znane Sądowi z urzędu)
M. Z. nadal zamieszkuje w Niemczech. Do Polski przyjeżdża z reguły raz w roku.
Od września 2023 r. M. Z. został zatrudniony w firmie z branży hydraulicznej, zajmującej się zakładaniem grzejników i kotłów gazowych. W 2024 r. jego wynagrodzenie wyniosło: w styczniu i lutym – po 2.426,62 euro brutto (1.701,12 euro netto); w kwietniu, maju i czerwcu – po 2.859,95 euro brutto (1.941,31 euro netto). Do pracy dojeżdża z kolegą. Przed podjęciem tej pracy M. Z. nie był nigdzie zatrudniony. W okresie gdy nie pracował, uczęszczał do szkoły językowej. Zajęcia były nieodpłatne.
M. Z. również jest po rozwodzie. Poza małoletnią S. ma 8 – letnią córkę N., na którą obecnie łoży alimenty w kwocie po 1.000 zł miesięcznie.
Pozwany wynajmuje mieszkanie, za które płaci około 600 euro miesięcznie i kwota ta obejmuje należność za energię. W okresie gdy był bezrobotny otrzymywał dopłaty do mieszkania.
M. Z. spłaca kredyty wzięte na wyposażenie mieszkania, które zaciągnął jeszcze, gdy pozostawał w związku małżeńskim. Z tego tytułu ma do spłaty ponad 9 tys. euro. Raty wynoszą 100 euro.
(dowód: zaświadczenie z dnia 15.08.2023 r. wraz z tłumaczeniem k.61-62; zestawienie wynagrodzenia k.87-88; potwierdzenie spłaty kredytu k.89, rachunek za prąd k.90; potwierdzenia wpłat k.91-92; dokumenty dotyczące zatrudnienia i wynagrodzenia k.108-112; częściowo zeznania pozwanego k.101v-102)
Sąd zważył co następuje :
Podstawą prawną zgłoszonego żądania jest art. 138 kro, zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków - uzasadniającą podwyższenie alimentów - rozumie się istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zwiększenie się możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, które to przesłanki w myśl art. 135 § 1 kro wyznaczają zakres obowiązku alimentacyjnego. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego.
W ocenie Sądu, przedmiotowe powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie. Zaznaczyć należy, iż od momentu ustalenia dotychczasowych alimentów na rzecz małoletniej powódki w sprawie III RC 133/14 minęło na chwilę wniesienia pozwu 8 lat, a aktualnie już ponad 9 lat. Bezsprzecznie, na przestrzeni tego okresu zwiększeniu uległy usprawiedliwione potrzeby małoletniej S.. W chwili ustalania alimentów toku poprzedniej sprawy, powódka miała 5 lat i chodziła do przedszkola, zaś obecnie ma ukończone 15 lat i kontynuuje naukę w szkole średniej, a w minionym roku szkolnym korzystała z szeregu dodatkowych zajęć, aby przygotować się do egzaminu ósmoklasisty. Zgodnie zaś ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość alimentów, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związanych np. z uczęszczaniem do szkoły, co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków (orzeczenie SN z dnia 1.06.1965r. I CZ 135/64 , nie publ. ).
Odpowiednio do wieku, a co za tym idzie i stopnia rozwoju, na usprawiedliwione potrzeby małoletniej składają się głównie wydatki dotyczące codziennego utrzymania, tj. wyżywienia, zakupu odzieży, obuwia, środków higienicznych i kosmetyków (w tym specjalistycznych), a także realizacji obowiązku szkolnego. Pamiętać przy tym należy, iż w szkole średniej, odmiennie niż jest to na etapie szkoły podstawowej, uczeń musi zakupić dla siebie wszystkie podręczniki. Nadto, do usprawiedliwionych potrzeb zaliczają się wydatki związane z leczeniem powódki, w szczególności u trychologa i ginekologa, zakupem leków, korzystaniem przez nią z usług kosmetycznych z uwagi na występujące problemy skórne. Istotną część wydatków stanowiły w poprzednim roku szkolnym wydatki związane z dodatkowymi zajęciami językowymi. Również te wydatki należy uznać za usprawiedliwione, skoro powódka miała ambicje, aby kontynuować naukę w szkole średniej w P., w którym mogłaby uczyć się języka japońskiego. Wiążę się to jednocześnie z rozwijaniem jej zainteresowań, które koncentrują się wokół Japonii.
Określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, odzież, leczenie) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój) jest domeną ustaleń na podstawie dowodów, ale uwzględniającą także zasady doświadczenia życiowego ( Orz. SN z 29.11.1949r. Wa.C 167/49 , NP.1951, nr 2, s.52). Nie sposób zatem uwzględnić stanowiska pozwanego, iż matka małoletniej nie wykazała ponoszonych na jej utrzymanie wydatków. W świetle przytoczonego orzeczenia, nie jest bowiem konieczne dokładne wykazanie comiesięcznych kosztów utrzymania uprawnionego. Biorąc pod uwagę zasady doświadczenia życiowego, w ocenie Sądu, nie można uznać, iż wydatki związane z utrzymaniem małoletniej wynoszą w sumie 3.687,50 zł miesięcznie. Tyle bowiem wynoszą, wg matki małoletniej, wydatki wskazane w uzasadnieniu pozwu, przy przyjęciu ich maksymalnych wysokości, z uwzględnieniem także wydatków ponoszonych w skali roku. Przede wszystkim za przeszacowane należy uznać podane w pozwie koszty żywności oraz zakupu odzieży i obuwia. Ponadto powódka nie realizowała przez cały rok korepetycji, a aktualnie będzie uczyć się w ramach zajęć dodatkowych tylko języka japońskiego. Mając powyższe na uwadze, zdaniem Sądu, koszty związane z utrzymaniem powódki wynoszą średnio 1.800 zł miesięcznie.
Wbrew twierdzeniu pozwanego, nie sposób uznać, iż sytuacja zarobkowa i życiowa M. S. jest lepsza aniżeli jego. Wprawdzie matka małoletniej posiada dochody z prowadzonej działalności gospodarczej i jej obowiązek alimentacyjny również przybiera wymiar finansowy, jednakże nie można zapominać, że to M. S. pełni rolę rodzica wiodącego i swój obowiązek względem córki realizuje w znacznej mierze poprzez osobiste starania o jej utrzymanie i wychowanie (art. 135 § 2 kro). Nie sposób bowiem pominąć, iż pozwany nie utrzymuje z córką żadnego kontaktu, a jak sam przyznał, do Polski przyjeżdża z reguły raz w roku. W takich okolicznościach formułowanie argumentu, iż obowiązek utrzymania dziecka obciąża oboje rodziców, należy uznać za wysoce niestosowny, a pozwany pomija, iż poza obowiązkiem utrzymania małoletniej córki ciąży na nim również obowiązek wychowania dziecka, którego w żadnym stopniu nie realizuje. Konsekwencją tego było zresztą pozbawienie go władzy rodzicielskiej nad córką.
Wysokość świadczeń alimentacyjnych, jak zaznaczono powyżej, jest uzależniona również od możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej. W chwili zawierania ugody w sprawie III RC 133/14 pozwany był zatrudniony w Niemczech i pracował w branży hydraulicznej ze stawką godzinową w kwocie 10 euro. Wówczas jego wynagrodzenie oscylowało w granicach między 1.100 euro (vide : lista płac k. 104 akt III RC 133/14) a kwotą 1.400 euro netto (vide : zeznania pozwanego k. 108v akt III RC 133/14), wobec czego zasadnym jest przyjęcie, iż wynosiło ono średnio 1.250 euro netto miesięcznie. Obecnie pozwany, odkąd podjął pracę, uzyskuje dochody, które średnio wynoszą 1.845 euro netto miesięcznie. Wobec powyższego, zasadnym jest stwierdzenie, że od poprzedniej sprawy alimentacyjnej zarobki pozwanego wzrosły o około 600 euro miesięcznie. Wprawdzie nie sprawdziły się założenia, jakie Sąd przyjął rozpoznając wniosek o udzielenie zabezpieczenia, iż pozwany może osiągać zarobki rzędu od 2.300 do 3.500 euro netto miesięcznie, ale i tak aktualne dochody pozwanego są wyższe niż obowiązująca w Niemczech płaca minimalna. Jest ona bowiem określona stawką godzinową i wynosi 12,41 euro brutto, co przy 168 godzinnym miesiącu pracy daje 2084,88 euro brutto (tj. około 1.530 euro netto). Aktualnie stawka godzinowa pozwanego ustalona jest natomiast na kwotę 14 euro brutto (k.108v).
Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, pozwany nie był cały czas zatrudniony w toku niniejszego postępowania, co potwierdza informacja J. z dnia 15.08.2023 r. Okoliczność, iż pozwany nie pracował bezpośrednio po wniesieniu pozwu nie jest jednak podstawą do oddalenia powództwo za ten okres ( tj. od 7.06.2023 r. do 31.08.2023 r.). W świetle obowiązujących przepisów, osoba na której ciąży obowiązek alimentacyjny względem małoletniego, winna w pełni wykorzystywać swe siły, kwalifikacje i uzdolnienia w celu uzyskiwania dochodów niezbędnych do zaspokojenia jego potrzeb. Jeżeli natomiast zobowiązany nie wykorzystuje posiadanych możliwości i nie podejmuje pracy odpowiedniej do przygotowania zawodowego oraz realnie istniejących w rejonie jego zamieszkania, jego możliwości zarobkowe ocenia się według zarobków jakie osiągnąłby gdyby podjął stosowne zatrudnienie ( t.13 do art. 135 kro „Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem” pod redakcją Janusza Pietrzykowskiego. Wydawnictwo Prawnicze 1993). Zdaniem Sądu, możliwości zarobkowe, w okresie gdy pozwany nie był zatrudniony, należy także ustalić na poziomie dochodów jakie uzyskuje od momentu podjęcia pracy, a zatem powyżej płacy minimalnej. Podkreślić bowiem należy, iż pozwany jest młodym, w pełni zdolnym do pracy mężczyzną, posiadającym wieloletnie doświadczenie zawodowe, a nadto od lat podejmującym prace na terenie Niemiec, w związku z tym obcy język nie jest dla niego przeszkodą w podjęciu pracy. W tej sytuacji bez znaczenia pozostaje zatem twierdzenie pozwanego, iż w tym okresie utrzymywał się jedynie z zasiłku w kwocie 400 euro, skoro pozwany nie przedłożył żadnego dokumentu potwierdzającego wysokość otrzymywanego świadczenia. Twierdzenia pozwanego w tej części nie zasługują poza tym na danie im wiary, skoro składając zażalenie na postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia z dnia 11.09.2023 r. twierdził, iż jest osobą bezrobotną, a z przedłożonej umowy wynika, iż od 1.09.2023r. był już zatrudniony (k.108). Ponadto w przywołanym zażaleniu, pozwany przyznał, iż w okresie gdy nie miał stałego zatrudnienia, podejmował prace dorywcze.
Od momentu ustalenia alimentów w sprawie III RC 133/14 zmieniła się nie tylko sytuacja finansowa pozwanego, lecz również jego sytuacja rodzinna. W toku poprzedniej sprawy pozwany pozostawał w związku małżeńskim, a jego żona była w ciąży. Obecnie pozwany jest już po rozwodzie i spoczywa na nim obowiązek alimentacyjny względem córki N. w kwocie 1.000 zł miesięcznie. Ustalając zakres obowiązku alimentacyjnego, Sąd jest obowiązany uwzględnić tą okoliczność, dla zachowania równowagi między wszystkimi uprawnionymi ( t.5 do art. 135 kro „Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem” pod redakcją Janusza Pietrzykowskiego. Wydawnictwo Prawnicze 1993). Nie można jednak zapominać, że koszty utrzymania powódki, która jest już nastolatką, a obecnie rozpoczęła naukę w szkole średniej są większe aniżeli 8 – letniej N..
Ponadto podkreślić należy, iż pozwany, mimo zobowiązania Sądu, nie przedłożył zaświadczenia o dochodach za okres od czerwca 2022 r. (k.31) ani wyciągów z rachunków bankowych za okres od podjęcia pracy (k.102), w związku z czym do jego twierdzeń odnośnie uzyskiwanych dochodów należy podchodzić z dużą ostrożnością. Z drugiej jednak strony niewykonanie zobowiązań Sądu, nie daje podstaw do uwzględnienia powództwa w całości, skoro w ocenie Sądu usprawiedliwione potrzeby małoletniej są niższe niż twierdzi jej matka.
Pozwany podnosił, iż posiada zobowiązanie kredytowe, z tym że do spłaty ma kwotę przeszło 9 tys. euro. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 12.11.1976 r. w sprawie III CRN 236/76 (Lex nr 7875) zadłużenie bankowe zobowiązanego do alimentacji co do zasady nie może powodować ograniczenia należnych uprawnionemu środków utrzymania. Osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi bowiem się z tym liczyć przy podejmowaniu wydatków i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego. Zdaniem Sądu, stanowisko to znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie i dlatego nie uwzględnił powyższej okoliczności przy ocenie możliwości majątkowych pozwanego. Nadto M. Z. ma możliwość wywiązywania się ze spłaty tego kredytu skoro należność została rozłożona na raty w wysokości po 100 euro.
Małoletnia powódka wniosła o podwyższenie alimentów za okres od 1.11.2022 r. Sąd uznał żądanie podwyższenia powództwa za okres sprzed wniesienia pozwu za bezzasadne. Zgodnie z art. 137 § 2 kro niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty Sąd uwzględnia, zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. Z cytowanego przepisu wynika zatem , iż można domagać się alimentów za okres sprzed wniesienia powództwa jedynie wówczas, gdy z tego okresu pozostają po stronie uprawnionej niezaspokojone potrzeby. Z istoty uprawnienia alimentacyjnego wynika bowiem, iż należne uprawnionemu świadczenia mają służyć zaspokojeniu jego bieżących potrzeb. Obowiązek alimentacyjny wygasa zatem w granicach potrzeb już zaspokojonych. Konieczność uwzględnienia powództwa o podwyższenie alimentów za okres wcześniejszy niż dzień wniesienia pozwu będzie zachodziła jedynie wówczas, gdy uprawniony wykaże brak zaspokojenia swoich potrzeb lub też konieczność zaciągnięcia zobowiązania, aby tym potrzebom sprostać. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika natomiast, aby taka sytuacja miała miejsce, albowiem potrzeby powódki przed wniesieniem pozwu, zostały w pełni zaspokojone przez jej matkę.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie cytowanych przepisów, orzeczono jak w pkt I i II wyroku. Sąd zróżnicował wysokość alimentów za okres od dnia 7.06.2023 r. do dnia 31.08.2024 r. podwyższając je do kwoty po 1.400 zł miesięcznie, a poczynając od dnia 1.09.2024 r. do kwoty po 1.600 zł miesięcznie. Powodem takiego rozstrzygnięcia był fakt, że pozew wpłynął w czerwcu 2023 r., a poza tym powódka od września br. kontynuuje już naukę na poziomie szkoły średniej, co implikuje konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków. Zdaniem Sądu, przy przyjęciu, że średni kurs euro wynosi 4,30 zł, dochód miesięczny pozwanego wynoszący około 8 tys. zł, pozwala M. Z. na łożenie alimentów na córkę S. w zasądzonej wysokości. Nadto, jak zaznaczono powyżej, dochody pozwanego wzrosły o około 600 euro (tj. około 2.500 zł) w okresie od zakończenia sprawy III RC 133/14, zatem podwyższenie alimentów o 700 zł , a następnie o kolejne 200 zł, jest w pełni uzasadnione.
W pkt III wyroku Sąd, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 kpc, nakazał ściągnąć od pozwanego kwotę 540 zł tytułem częściowego zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych.
Z kolei w pkt IV wyroku Sąd, w oparciu o art. 100 kpc zniósł koszty z tytułu zastępstwa procesowego, albowiem obie strony były reprezentowane przez fachowych pełnomocników, a powództwo zostało uwzględnione jedynie częściowo.
Rygor natychmiastowej wykonalności orzeczono zgodnie z art. 333 § 1 pkt 1 kpc.
Sędzia Agnieszka Pietruszka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kole
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Agnieszka Pietruszka
Data wytworzenia informacji: