III RC 271/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Kole z 2024-01-12
Sygnatura akt III RC 271/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 stycznia 2024 roku
Sąd Rejonowy w Kole III Wydział Rodzinny i Nieletnich
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Skiera - Bilska
Protokolant: sekr. sąd. Patrycja Tomasik
po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2024 roku w Kole
na rozprawie
sprawy z powództwa R. W. (1)
przeciwko małoletniej A. W. zastępowanej przez matkę R. W. (2)
o obniżenie alimentów
I. Oddala powództwo.
II. Nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.
Sędzia
Agnieszka Skiera – Bilska
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 17 listopada 2022 r. (data wpływu do Sądu – 22 listopada 2022 r.) powód R. W. (1) wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych od niego wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie I C 671/16 na rzecz małoletniej pozwanej A. W. z kwoty 800 zł miesięcznie do kwoty 100 zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu.
Pismem z dnia 9 marca 2023 r. (data wpływu do Sądu – 13 marca 2023 r.) R. W. (1) wykonując zobowiązanie Sądu podtrzymał powództwo.
W odpowiedzi na pozew z dnia 28 marca 2023 r. (data wpływu do Sądu – 3 kwietnia 2023 r.) małoletnia pozwana A. W. reprezentowana przez matkę R. W. (2) wniosła o oddalenie ww. powództwa w całości.
Stanowiska stron nie uległy zmianie w dalszym toku postępowania.
Sąd ustalił, co następuje:
Wyrokiem z dnia 2 marca 2017 r. Sąd Okręgowy w Koninie w sprawie I C 671/16 rozwiązał przez rozwód małżeństwo R. W. (1) z R. W. (2). Zarazem Sąd powierzył im obojgu wykonywanie władzy rodzicielskiej nad córkami K. W. urodzoną w dniu (...) i A. W. urodzoną w dniu (...), ustalając miejsce ich zamieszkania w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. Sąd w powyższym wyroku nie orzekał o utrzymywaniu przez R. W. (1) kontaktów z córkami. Natomiast zasądził od niego na rzecz K. W. alimenty w kwocie po 1.000 zł miesięcznie, a na rzecz A. W. alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie, tj. łącznie w kwocie 1.800 zł miesięcznie, począwszy od dnia prawomocności wyroku.
Dowód: kopia odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie I C 671/16 (k.9-10); wyrok Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie I C 671/16 (k.97-97v akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie)
W chwili zakończenia sprawy rozwodowej R. W. (1) zajmował dom wraz z córkami i R. W. (2), prowadząc odrębne gospodarstwo domowe.
R. W. (1) prowadził działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w K.. W 2015 r. z tej działalności osiągnął przychód w kwocie 274.807 zł. Natomiast w okresie od stycznia do listopada 2016 r. przychód R. W. (1) z działalności gospodarczej wynosił 195.722 zł, a dochód był w kwocie 67.354,04 zł.
Powód w ramach tej działalności wykonywał prace budowlane jako podwykonawca w delegacji przy modernizacji linii kolejowych i zatrudniał dwóch pracowników za najniższą krajową. Zlecał również wykonywanie prac innym firmom. Obciążały go koszty dotyczące utrzymania jednego samochodu firmowego i dojazdu do pracy w kwocie 1.000 zł miesięcznie.
R. W. (1) spłacał kredyt, którego rata wynosiła 806,51 zł miesięcznie. Opłacał też abonament telefoniczny za siebie i córkę oraz rachunki za energię elektryczną w kwocie około 300 zł na dwa miesiące i za wodę w kwocie około 82 zł. Był również zobowiązany sądownie do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny poprzez łożenie kwoty 1.500 zł miesięcznie.
R. W. (1) nie posiadał zadłużeń. Był właścicielem motocykla S.. Na swoje wyżywienie i zakup papierosów przeznaczał kwotę 1.000 zł.
Dowód: potwierdzenia wykonania operacji (k.13-16 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); zaświadczenie o wysokości obrotu w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 20 czerwca 2016 r. (k.18 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); kopie paragonów fiskalnych (k.19-21 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); kopia umowy o pracę z dnia 1 marca 2016 r. (k.22 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); kopia faktury i rachunku (k.23 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 6 października 2016 r. (k.42-43 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 20 grudnia 2016 r. (k.48-50 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); zestawienie (k.59 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); kopie ewidencji (k.62-89 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 2 marca 2017 r. (k.95-95v akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie)
K. W. miała wówczas ukończone 17 lat. Natomiast A. W. miała wówczas ukończone 8 lat. Córki R. W. (1) i R. W. (2) nie chorowały przewlekle. K. korzystała z korepetycji z matematyki jeden bądź dwa razy w tygodniu, przy czym koszt za godzinę tych zajęć wynosił 30 zł. A. chodziła do klasy II -ej szkoły podstawowej. Nie chodziła na dodatkowe zajęcia. Powód miał z córkami dobry kontakt, dokonywał dla nich zakupów.
Dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia (k.11-12 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 20 grudnia 2016 r. (k.48-50 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 2 marca 2017 r. (k.95-95v akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie)
R. W. (2) legitymowała się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i otrzymywała świadczenie rentowe w kwocie około 1.300 zł. Borykała się z problemami zdrowotnymi i w związku z tym co 2/3 miesiące jeździła do szpitala do P. w ramach funduszu na 5 dni, gdzie dostawała sterydy w kroplówkach i była pod obserwacją. Nadto, była uczulona na słońce i miała osłabiony układ odpornościowy. Na leki R. W. (2) przeznaczała około 200 zł miesięcznie.
R. W. (2) zajmowała się wychowaniem córek. Dokonywała częściowo opłat rachunków związanych z utrzymaniem domu. R. W. (2) otrzymywała na jedną z córek świadczenie wychowawcze tzw. „500+”. Na wyżywienie siebie i córek potrzebowała kwotę 1.300 zł i do tego dochodził koszt środków czystości. Natomiast na zakupy odzieżowe wydatkowała średnio od 300 zł do 400 zł miesięcznie. Zakup środków higieny stanowił zaś koszt w kwocie 100 zł miesięcznie.
Dowód: kopia orzeczenia komisji lekarskiej ZUS (k.39-39v akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 6 października 2016 r. (k.42-43 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 20 grudnia 2016 r. (k.48-50 akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie); protokół rozprawy z dnia 2 marca 2017 r. (k.95-95v akt I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie)
Przed Sądem Rejonowym w Kole w sprawie I Ns 406/17 toczyło się postępowanie z wniosku R. W. (2) przy udziale R. W. (1) o podział majątku wspólnego. Ugodą zawartą przed tym Sądem w dniu 29 listopada 2017 r. R. W. (2) i R. W. (1) dokonali podziału majątku wspólnego w ten sposób, że:
1. R. W. (1) otrzymuje własność ½ udziału we własności nieruchomości położonej w K. o powierzchni 0,0714 ha, oznaczonej numerem ewidencyjnym działki (...) dla której prowadzona jest księga wieczysta (...) stając się w ten sposób właścicielem całej nieruchomości;
2. R. W. (1) otrzymuje na własność motocykl S. nr. rej. (...) oraz samochód marki F. (...) nr rej. (...);
3. R. W. (2) i R. W. (1) oświadczyli, iż pozostałymi ruchomościami podzielili się już wcześniej i z tego tytułu nie roszczą wobec siebie żadnych pretensji;
4. Tytułem spłaty R. W. (1) zobowiązuje się zapłacić R. W. (2) kwotę 95.000,00 zł, którą to kwotę zobowiązuje się zapłacić do dnia 28 lutego 2018 r. z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2018 r. w razie nie zapłacenia spłaty w terminie;
5. R. W. (1) zobowiązuje się do dokonania spłaty kredytu zabezpieczonego hipoteką na rzecz Banku Spółdzielczego w W.;
6. R. W. (2) i R. W. (1) ustalili, iż niniejsza ugoda wyczerpuje wszystkie roszczenia wynikające z podziału majątku wspólnego.
W celu dokonania spłaty przewidzianej w powyższej ugodzie R. W. (1) w dniu 26 stycznia 2018 r. zaciągnął zobowiązanie w (...) Banku (...) S.A. w kwocie 120.000 zł, które spłaca w miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych w wysokości 954,87 zł. Do spłaty powodowi pozostało jeszcze 23.000 zł.
Dowód: kopia wypisu ugody z dnia 29 listopada 2017 r. (k.14); wydruk harmonogramu spłaty kredytu (k.15-16); zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v)
Pismem z dnia 12 marca 2018 r. K. W. zwróciła się do matki R. W. (2) w którym wskazała, iż postanowiła zamieszkać wspólnie z ojcem i w związku z tym, że jego obowiązek alimentacyjny wynikający z orzeczenia sądowego sprowadzający się do płacenia alimentów na nią do rąk matki stracił znaczenie poprosiła, aby R. W. (2) zwróciła wyrok sądowy tzw. tytuł wykonawczy do jej rąk, a nadto żeby nie dochodziła na nią alimentów od jej ojca, który ją obecnie utrzymuje, jaki i też aby rozważyła potrzebę jej alimentowania, ponieważ nadal się uczy, a będzie utrzymywana przez ojca.
K. W. po przeprowadzce do ojca w 2018 r. jeszcze się uczyła. Wówczas powód zaprzestał łożenia na nią alimentów jej matce. R. W. (2) nie przekazywała mu środków na utrzymanie starszej córki.
Dowód: pismo z dnia 12 marca 2018 r. (k.11); zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v); zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2) (e-protokół (...):22:56 – 00:40:58, k.134v-135)
K. W. od października 2022 r. jest studentką Wydziału Nauk (...) i (...) Akademii (...) w K. na kierunku zarządzanie i inżynieria produkcji, przy czym są to studia drugiego stopnia w trybie niestacjonarnym, zaś planowany termin ich ukończenia przypada na dzień 30 września 2024 r. Czesne za jeden semestr tych studiów wynosi 2.500 zł. Opłaty za te studia ponosi K. W. oraz powód R. W. (1).
Dowód: kopia zaświadczenia z dnia 10 października 2022 r. (k.12); terminarz zjazdów (k.13); zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2) (e-protokół (...):22:56 – 00:40:58, k.134v-135)
K. W. według jej oświadczenia z dnia 4 maja 2023 r. była na wyłącznym utrzymaniu rodzica R. W. (1). Równocześnie pokrywał on wszystkie wydatki związane z jej utrzymaniem.
Dowód: oświadczenie z dnia 4 maja 2023 r. (k.85)
K. W. obecnie ma ukończone 24 lata, nie założyła własne rodziny i w dalszym ciągu zamieszkuje z ojcem R. W. (1), przy czym matka utrzymuje z nią kontakt. Starsza córka powoda była na stażu, a od dnia 8 maja 2023 r. jest zatrudniona w kopalni soli na podstawie umowy na zastępstwo i przysługuje jej wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej.
Dowód: zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v); zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2) (e-protokół (...):22:56 – 00:40:58, k.134v-135)
Powód prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w K. w dniu 15 października 2020 r. zaciągnął pożyczkę inwestycyjną od (...) Fundacji (...) z siedzibą w S. w kwocie 200.000 zł na rozszerzenie działalności przedsiębiorstwa poprzez pokrycie wydatków związanych z zakupem maszyn i urządzeń na okres do dnia 20 września 2027 r., którą spłaca w ratach po 2.564 zł miesięcznie. Obecnie do spłaty pozostało mu jeszcze 122.000 zł.
Nadto, powód we wrześniu 2023 r. zaciągnął pożyczkę (...) na pokrycie kosztów działalności w (...) Banku (...) S.A. w kwocie 10.000 zł, którą spłaca w miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych, których wysokość jest zróżnicowana i wynosi średnio około 900 zł.
R. W. (1) w 2016 r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie usług remontowo-budowlanych wypracował przychód w kwocie 204.906 zł. Z kolei w 2021 r. z tego tytułu osiągnął przychód w kwocie 290.209,42 zł i poniósł stratę w kwocie 40.245,01 zł. Natomiast w 2022 r. powód z tytułu prowadzenia działalności w formie Przedsiębiorstwa Usługowego (...), w ramach której zajmuje się regeneracją turbosprężarek samochodowych, w okresie od stycznia do sierpnia osiągnął przychód w kwocie 149.602,83 zł, a jego dochód wyniósł 33.030,55 zł. Z kolei przychód roczny za 2022 r. był w kwocie 210.452,65 zł, a dochód brutto wyniósł 32.934,45 zł. Natomiast w okresie od stycznia do września 2023 r. przychód powoda z tytułu prowadzenia działalności w formie Przedsiębiorstwa Usługowego (...) wyniósł 182.845,12 zł, a jego dochód wyniósł 74.614,14 zł.
Powód poza ww. regeneracją, nadal prowadzi firmę budowlaną i zatrudnia trzech pracowników, przy czym wykonuje prace jako podwykonawca i wystawia faktury w zależności od ilości zleceń. Obecnie pracuje przy budowie wiaduktu, a generalnie jego działalność skupia się przy budowie mostów w delegacjach.
R. W. (1) nie posiada wierzytelności ani nie ma zadłużeń wobec ZUS-u czy Urzędu Skarbowego.
Dowód: kopia umowy inwestycyjnej z dnia 15 października 2020 r. wraz z załącznikiem (k.17-36); kopia zeznania PIT-36 za 2021 r. wraz z informacją PIT/B za 2021 r. (k.50-55v); wydruki podatkowej księgi przychodów i rozchodów (k.56-57 oraz k.140-141); kopia zeznania PIT-28 za 2016 r. wraz z informacją PIT-28/A za 2016 r. (k.58-60); kopia zaświadczenia o wysokości dochodu podatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 kwietnia 2023 r. (k.86-86v); orientacyjna symulacja spłaty kredytu (k.103-104); bilans z księgi (k.142); zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v)
R. W. (1) jest właścicielem domu w K.. Obciążają go koszty związane z jego utrzymaniem. Powód ponosi opłaty za odpady komunalne w kwocie 48 zł za dwie osoby, za energię elektryczną w kwocie około 250 zł miesięcznie, za wodę w kwocie około 70 zł miesięcznie, za usługi telekomunikacyjne (internet +telefon) w kwocie około 140 zł miesięcznie. Nadto, R. W. (1) reguluje należność za podatek od nieruchomości w kwocie około 1.913 zł rocznie oraz za ubezpieczenie w kwocie około 417 zł rocznie. Dokonuje również zakupu opału za kwotę około 5.600 zł.
Dowód: kopia decyzji w sprawie podatku od nieruchomości za rok 2022 i za rok 2023 (k.37-38 oraz k.97); kopie polisy ubezpieczenia (...) (k.39-40 oraz k.96); kopia informacji z dnia 10 października 2022 r. (k.44); kopie faktur za energię elektryczną i wodę (k.45-49, k.93-95, k.98); dowody dostawy (k.99-100); faktury za usługi telekomunikacyjne (k.101-102); zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v)
Powód opłaca ubezpieczenia OC za samochody osobowe marki V. (...) w kwocie około 762 zł rocznie, A. (...) w kwocie około 434,16 zł rocznie, którymi na zmianę poruszają się jego pracownicy oraz S. (...) w kwocie około 760 zł rocznie, który jest własnością K. W.. Nadto, R. W. (1) reguluje należność za przegląd techniczny samochodu córki K..
Dowód: kopie potwierdzeń zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia i dowodów rejestracyjnych (k.41-43v); zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v)
R. W. (1) w 2015 r. zaczął mieć problemy z kolanami. Nadto, posiada problemy ze stawami i kręgosłupem, ma zerwane ścięgna w łokciach. Powód podczas diagnozy korzystał z prywatnej praktyki lekarskiej. Początkowo leczył się w P., zaś obecnie w B.. R. W. (1) ponosi wydatki na leki w kwocie około 100 zł.
Dowód: dokumentacja medyczna (k.105-112); zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v)
Powód ponosi koszty zakupu żywności i odzieży dla siebie oraz córki K. W.. Dodatkowo pokrywa koszty związane z leczeniem stomatologicznym córki K..
Dowód: kopie paragonów fiskalnych (k.113-132)
A. w każdy weekend jest u ojca, z tym że nie raz od piątku, a czasami przyjedzie w sobotę. Nadto, małoletnia ma z nim kontakt w święta i w wakacje.
Dowód: zeznania powoda R. W. (1) (e-protokół (...):03:04 – 00:22:56, k.134-134v); zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2) (e-protokół (...):22:56 – 00:40:58, k.134v-135)
Małoletnia pozwana A. W. ma ukończone 15 lat, jest dzieckiem zdrowym, nie przyjmuje leków i uczęszcza do klasy I – ej Technikum w K.. Pozwana nie korzysta z obiadów szkolnych. Zostały dla niej zakupione używane podręczniki, przy czym jej matka otrzymała świadczenie 300+. Nie starczyło ono na zakup wyprawki, której koszt wyniósł około 500 zł. Ponadto, składka na radę rodziców była w kwocie 100 zł, za ubezpieczenie w kwocie 37 zł. Nie było zaś składek klasowych. W szkole A. będzie organizowana jednodniowa wycieczka do T., której koszt miał być w kwocie około 85 zł i do tego matka małoletniej będzie musiała dać jej kieszonkowe.
Na zakup dla małoletniej pozwanej odzieży/obuwia potrzebna jest kwota 200/300 zł miesięcznie. A. jest wysoka, ma dużą nogę, rośnie i matka musi kupić dla niej kozaki za kwotę około 300 zł. Niezależnie od tego, R. W. (2) w maju na egzaminy zakupiła dla córki dwa stroje galowe, przy czym koszt jednego wyniósł około 150 zł. Z kolei w czerwcu pozwana miała bal 8 klas, którego koszt wyniósł 400 zł i do tego została zakupiona dla niej sukienka za kwotę 270 zł oraz buty.
A. pobiera korepetycje z matematyki, co pochłania 50 zł tygodniowo. Małoletnia czasami uczęszczała na korepetycje dwa razy w tygodniu przed egzaminami. A. nie chodzi na inne zajęcia dodatkowe.
Małoletnia dostaje od matki kieszonkowe w kwocie 100 zł/200 zł miesięcznie, przy czym pozwana z tych pieniędzy dokonuje zakupu dla siebie środków higienicznych. Natomiast, gdy wychodzi z koleżankami to matka daje jej kwotę od 30 zł do 50 zł. Natomiast, gdy idzie na urodziny, wówczas R. W. (2) przekazuje córce około 50 zł.
A. od grudnia 2022 r. nosi aparat ortodontyczny na górny łuk zębowy, którego koszt wyniósł 2.500 zł. W związku z tym co miesiąc odbywa wizyty u ortodonty, co wiąże się z kosztem 200 zł i do tego należy doliczyć paliwo.
Dowód: kopie paragonów fiskalnych (k.77-79); zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2) (e-protokół (...):22:56 – 00:40:58, k.134v-135)
Matka małoletniej pozwanej R. W. (2) kupiła mieszkanie w bloku, za które czynsz wynosi 550 zł miesięcznie, w ramach którego jest też należność za wodę i odpady.
R. W. (2) ponosi opłaty za energię elektryczną w kwocie 360 zł co dwa miesiące, za abonament telefoniczny za siebie i córkę A. w kwocie 275 zł, za internet w kwocie około 37 zł, za podatek oraz za ubezpieczenie mieszkania.
Matka pozwanej reguluje również należność za swoje ubezpieczenie w kwocie 82 zł oraz ponosi koszty zakupu wyżywienia dla siebie i córki.
R. W. (2) od 27 lat ma rentę chorobową, przy czym obecnie w kwocie 2.800 zł miesięcznie. Nie ma pożyczek ani kredytów. Nie posiada też oszczędności.
Matka małoletniej zamieszkuje wraz z nią i swoim partnerem, który dokłada się do rachunków.
Dowód: kopie faktur za energię elektryczną (k.75-76); wydruki potwierdzeń przelewów bankowych (k.80-82); zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2) (e-protokół (...):22:56 – 00:40:58, k.134v-135)
(...) R. W. (2) osiąga zarobki w kwocie około 4.300 zł. Posiada on zobowiązania alimentacyjne na dwie pełnoletnie córki w kwocie 1.900 zł.
W 2018 r. partner R. W. (2) kupił na nią działkę letniskową, gdyż nie miał podziału majątku.
Dowód: zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2) (e-protokół (...):22:56 – 00:40:58, k.134v-135)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów oraz zeznań powoda R. W. (1) i zeznań matki małoletniej pozwanej R. W. (2), a także w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach I C 671/16 Sądu Okręgowego w Koninie.
Za polegające na prawdzie Sąd uznał zeznania powoda R. W. (1), albowiem generalnie były logiczne i rzeczowe oraz znajdowały pokrycie w przedłożonych przez niego w poczet materiału dowodowego dokumentach.
Na przyznanie im waloru wiarygodności, zdaniem Sądu, zasługiwały zeznania matki małoletniej pozwanej R. W. (2), gdyż były szczere, logiczne i rzeczowe. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich mocy dowodowej.
Sąd zważył, co następuje:
W realiach niniejszej sprawy powód R. W. (1) wystąpił z żądaniem obniżenia alimentów, które zostały zasądzone od niego na rzecz córki A. W. w kwocie 800 zł do kwoty 100 zł miesięcznie.
Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez pojęcie „stosunków” w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zmiana zatem „stosunków” tak pojmowanych, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego.
Stosownie do art. 133 § 1 k.r.o., rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
W myśl zaś art. 135 § 1 i 2 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z § 2 wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (…) może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Nadto zgodnie z § 3, na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają: świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2020 r. poz. 808 i 875), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji (pkt 1); świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (pkt 2); świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407) (pkt 3); świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111) (pkt4); rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. poz. 303) (pkt5).
Z treści ww. przepisu wynika jednoznacznie, że przy ustaleniu wysokości świadczenia alimentacyjnego na rzecz małoletniego dziecka należy wziąć pod uwagę z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspakajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego. Należy przez to rozumieć dochody rzeczywiście uzyskiwane, jak również zarobki i dochody, które każdy z małżonków może i powinien uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości finansowych nie należy utożsamiać z faktycznie osiąganymi dochodami. Obejmują one także wysokość dochodów, które zobowiązany do alimentacji jest w stanie uzyskać przy uwzględnieniu wyuczonego zawodu, ilości i rodzaju posiadanego majątku. W normalnie funkcjonującej rodzinie działania obojga rodziców polegają na jednoczesnym wykonywaniu obowiązków zaspokojenia zarówno potrzeb konsumpcyjnych dziecka, jak i na osobistych staraniach o jego wychowanie. W przypadku kiedy dochodzi do faktycznej separacji małżonków dzieckiem zajmuje się tylko jedno z nich realizując w ten sposób w znacznym sposób obowiązek alimentacyjny.
Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że przez zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. należy uznawać wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące odmienność (zwiększenie lub zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych ale i możliwości majątkowych zobowiązanego. Zmianę taką należy przy tym oceniać w warunkach konkretnego stanu faktycznego przy uwzględnieniu istnienia warunków i okoliczności istotnych, mających charakter trwały.
W ocenie Sądu, przedmiotowe powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Powód w uzasadnieniu pozwu podnosił, iż niespełna rok po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego przejął na siebie w całości obowiązek utrzymania starszej córki K. W.. Od marca 2018 r. do chwili obecnej wszelkie koszty związane z jej utrzymaniem spoczywały wyłącznie na nim. Natomiast R. W. (2) przez ten czas nie poczuwała się do tego, aby chociaż w minimalnym stopniu wypełniać swój obowiązek alimentacyjny wobec córki K.. Ponadto, R. W. (1) w uzasadnieniu pozwu podnosił, że nastąpił podział majątku wspólnego, w ramach którego na rzecz byłej małżonki zobowiązał się zapłacić kwotę 95.000 zł i w tym celu zaciągnął pożyczkę w wysokości 120.000 zł. Niezależnie od powyższego, powód motywował, że na przebranżowienie zaciągnął pożyczkę inwestycyjną w kwocie 200.000 zł. Reasumując R. W. (1) wskazał, że znacznemu pogorszeniu uległa jego sytuacja finansowa.
W świetle zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, zdaniem Sądu, nastąpiła zmiana okoliczności, jednak wbrew stanowisku powoda nie uzasadnia ona obniżenia alimentów na rzecz małoletniej A. W..
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że w 2018 r. wraz z powodem R. W. (1) zamieszkała córka K. W., wobec czego nie łożył on już alimentów na jej rzecz do rąk byłej małżonki, a samodzielnie ponosił koszty związane z jej utrzymaniem. Obecnie koszty te zapewne są wyższe niż w chwili orzeczenia rozwodu, jednak nie można tracić z pola widzenia, że K. jest już osobą pracującą, która ma własne dochody i kontynuuje naukę na studiach niestacjonarnych. Wobec tego, nie sposób uznać, iż w dalszym ciągu pozostaje na wyłącznym utrzymaniu ojca.
Inaczej zaś sytuacja przedstawia się w przypadku małoletniej pozwanej A. W.. Do jej usprawiedliwionych potrzeb małoletniej obecnie zaliczają się przede wszystkim wydatki związane z codziennym utrzymaniem, tj. wyżywieniem, zakupem odzieży, obuwia, środków higienicznych i kosmetycznych, jak również wydatki dotyczące realizacji obowiązku szkolnego i uczęszczania na korepetycje oraz leczenia ortodontycznego. Określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, odzież, leczenie) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (pielęgnacja, opieka, dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój) jest domeną ustaleń na podstawie dowodów ale uwzględniającą także zasady doświadczenia życiowego ( vide: Orz. SN z 29.11.1949 r. Wa.C 167/49, NP.1951, nr 2, s.52 ). Biorąc pod uwagę te zasady, zdaniem Sądu, kwota alimentów ustalona na rzecz A. W. w wyroku rozwodowym nie jest żadną miarą wygórowana w obecnych realiach sprawy. Dodatkowo, w kontekście istniejącego poziomu inflacji, obowiązującego poziomu cen towarów i usług, świadczenie alimentacyjne na rzecz małoletniej pozwanej przedstawia mniejszą wartość. Poza tym, m.in. z uwagi na upływ czasu i realizowanie nauki przez A. na poziomie szkoły średniej można nawet zaryzykować stwierdzenie, że jej usprawiedliwione potrzeby uległy zwiększeniu.
Podkreślenia wymaga, iż R. W. (2) wprawdzie uzyskała spłatę z tytułu podziału majątku wspólnego i normalną rzeczą jest, że środki z tego tytułu przeznaczyła na zakup mieszkania, skoro powód na skutek tego podziału stał się wyłącznym właścicielem domu w K.. Niezależnie od tego, nie sposób uznać, że sytuacja ekonomiczna matki małoletniej pozwanej uległa polepszeniu. W szczególności zaznaczyć należy, iż w dalszym ciągu uzyskuje ona świadczenie rentowe, zaś działkę rekreacyjną faktycznie nabył jej partner.
Wysokość świadczeń alimentacyjnych uzależniona jest także od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Patrząc przez pryzmat zebranego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego, w ocenie Sądu nie można uznać, że sytuacja finansowa pozwanego uległa istotnemu pogorszeniu w porównaniu ze stanem istniejącym w chwili zakończenia sprawy rozwodowej. Obecnie bowiem pozwany działa zarówno w branży budowalnej, jak i motoryzacyjnej, zajmując się regeneracją turbosprężarek samochodowych. W 2016 r. jego przychód był w kwocie 204.906 zł. Natomiast w okresie od stycznia do września 2023 r. przychód R. W. (1) z tytułu prowadzenia działalności dotyczącej ww. regeneracji wyniósł 182.845,12 zł, zaś dochód był w kwocie 74.614,14 zł.
Powód podnosił, iż ma zobowiązania finansowe, w tym wynikające z pożyczek. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, zadłużenie bankowe zobowiązanego do alimentacji nie może powodować ograniczenia należnych uprawnionemu środków utrzymania. Osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi bowiem się z tym liczyć przy podejmowaniu wydatków i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego ( vide: teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 1976 r., sygn. akt III CRN 236/76, publ. (...) LEX nr 7875). Aprobując powyższe stanowisko, Sąd oceniając zasadność niniejszego powództwa nie wziął pod uwagę ww. zobowiązań ciążących na powodzie. Pamiętać należy, że w toku sprawy rozwodowej R. W. (1) też spłacał kredyt. Nadto, obecnie posiadane przez niego zobowiązania przekładają się na zmianę statusu posiadania chociażby w wyniku spłaty byłej małżonki w związku z podziałem majątku wspólnego, jak i też pozwoliły powodowi zaistnieć w nowej branży, która do dywersyfikacja ryzyka związana z prowadzeniem działalności gospodarczej okazała się wymierna finansowo.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd na podstawie przytoczonych powyżej przepisów prawa w punkcie I. wyroku oddalił powództwo.
Natomiast w punkcie II. wyroku Sąd nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa, gdyż powód został zwolniony w całości od koszt sądowych i przesłanki, które o tym przesądziły nie uległy dezaktualizacji.
Sędzia
Agnieszka Skiera-Bilska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kole
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Agnieszka Skiera-Bilska
Data wytworzenia informacji: